نقد و بررسی جامع مادربرد ASRock Z790 Pro RS — انتخابی منطقی برای سیستمهای میانرده تا پیشرفته
معرفی کلی و جایگاه در بازار
مادربرد ASRock Z790 Pro RS یکی از گزینههای مطرح در رده مادربردهای مبتنی بر چیپست Z790 است که برای استفاده با پردازندههای نسل 13 و 14 اینتل (سوکت LGA1700) طراحی شده است. این برد در نسخههای مختلف عرضه میشود که نسخه پرطرفدارتر آن مبتنی بر حافظه DDR4 است و هدفش ارائه ترکیب قابل قبول از امکانات، پایداری و قیمت رقابتی برای گیمرها و کاربران حرفهای با بودجه متوسط است.
طراحی، کیفیت ساخت و فرم فاکتور
ظاهر مادربرد ساده و متین است و از پوششها و هیتسینکهای مناسب برای بخشهای حساس برخوردار است. کیفیت مدار چاپی و اتصالات در حدی است که برای استفاده روزمره و حتی کار تحت بار مناسب به نظر میرسد. فرم فاکتور معمول ATX باعث میشود که سازگاری خوبی با اکثر کیسها و خنککنندهها وجود داشته باشد.
پشتیبانی پردازنده و چیپست
چیپست Z790 امکانات پیشرفتهتری نسبت به نسلهای پیش دارد و ASRock Z790 Pro RS از قابلیتهای این چیپست برای پشتیبانی از پردازندههای جدید اینتل بهره میبرد. این مادربرد برای کار با CPUهای میانرده و ردهبالای مصرفی مناسب است؛ با این حال برای اورکلاکینگ بسیار سنگین یا استفاده از پردازندههای فوقپرمصرف، مادربردهای ردهبالاتر با مدار تغذیه قدرتمندتر ترجیح داده میشوند.
حافظه (RAM)
نسخهٔ محبوب DDR4 این مادربرد امکان استفاده از ماژولهای حافظه DDR4 با فرکانسهای بالاتر و پروفایلهای XMP را فراهم میکند. برای کاربرانی که به دنبال صرفهجویی هزینه یا استفاده از کیتهای DDR4 با ظرفیت بالا هستند، این برد گزینهٔ مناسبیست. در صورت نیاز به حداکثر پهنایباند ممکن یا بهروز ماندن با فناوری جدید، نسخههای DDR5 (در صورت وجود مدل) انتخاب بهتری خواهند بود.
اسلاتها و امکانات توسعه (PCIe، M.2، SATA)
ASRock Z790 Pro RS اسلات PCIe x16 برای کارت گرافیک اصلی را دارد و معمولاً از حالتهای مدرن PCIe پشتیبانی میکند. برد دارای اسلاتهای M.2 برای نصب NVMe SSD است و در اغلب مدلها هیتسینک یا محافظی برای کاهش دمای این ذخیرهسازها در نظر گرفته شده است. پورتهای SATA برای درایوهای ساتا نیز وجود دارند که انعطافپذیری ذخیرهسازی را افزایش میدهد.
شبکه و اتصالپذیری
در بخش شبکه، مدل پایه معمولاً به پورت گیگابیت یا 2.5 گیگابیت اترنت مجهز است و نسخههایی از مادربرد که دارای وای-فای هستند، برای کاربرانی که به اتصال بیسیم نیاز دارند، مناسباند. درگاههای USB متنوعی در پنل پشتی وجود دارد که پاسخگوی بسیاری از نیازهای پیرامونی است؛ با این حال برای کاربردهای بسیار خاص (مثل پورتهای Thunderbolt) باید نسخه یا بردی در رده بالاتر را در نظر گرفت.
صدا و شبکه محلی
کدک صوتی تعبیهشده در این مادربرد کیفیت مناسبی برای بازی، تماشای ویدئو و مکالمه فراهم میکند. برای کاربران حرفهای صدا یا کسانی که به حداقل تأخیر و کیفیت بالای خروجی نیاز دارند، کارت صوتی مجزا یا پلتفرمهای حرفهایتر گزینه بهتری خواهد بود.
بیوس، نرمافزار و امکانات اورکلاک
رابط UEFI/BIOS در ASRock تجربهای استاندارد و کاربرپسند ارائه میدهد و گزینههای لازم برای تنظیم فرکانسها، ولتاژها و فعالسازی پروفایلهای حافظه (XMP) را در اختیار کاربر میگذارد. نرمافزارهای همراه ASRock مانند A‑Tuning و Polychrome RGB امکانات مانیتورینگ، کنترل فن و مدیریت نورپردازی را فراهم میکنند که برای کاربرانِ علاقهمند به سفارشیسازی مفید است.
سیستم خنککنندگی و مدیریت حرارت
هیتسینکهای VRM و پوششهای اختصاصی روی اسلاتهای M.2 در کنترل دمای قطعات نقش دارند. برد دارای چندین هدر فن و پمپ است که به مدیریت بیصدای سیستم کمک میکند. برای سیستمهای با پردازندههای پرمصرف یا بار کاری سنگین، برنامهریزی جریان هوا در کیس و استفاده از خنککننده مناسب همچنان ضروری است.
سازگاری و نصب
نصب مادربرد ساده است و راهنماییها و نقاط نصب استاندارد کمک میکنند تا نصب خنککنندهها و کارتها بدون مشکل انجام شود. پشتیبانی از انواع کارتهای گرافیک و ماژولهای حافظه در محدوده معمول ATX وجود دارد، اما همواره قبل از خرید بزرگترین کارت گرافیک یا خنککننده را با ابعاد کیس و پورتها تطبیق دهید.
قیمت، ارزش خرید و مخاطب هدف
Z790 Pro RS بیشتر مناسب کاربرانی است که میخواهند از امکانات چیپست Z790 بهرهمند شوند ولی نیازی به هزینهٔ بسیار بالا برای مادربردهای ردهبالا ندارند. برای گیمرهای میانرده، تولیدکنندگان محتوا با بودجه متوسط و کاربرانی که به دنبال پلتفرم قابل ارتقا هستند، این مادربرد میتواند تعادل خوبی بین قیمت و امکانات برقرار کند.
نتیجهگیری فنی
به طور کلی ASRock Z790 Pro RS یک گزینه منطقی در رده میانرده/پایینرده رو به میانرده است که امکانات پایه و متوسط رو به بالای چیپست Z790 را ارائه میدهد. این مادربرد برای کسانی که به دنبال ساخت یک سیستم قدرتمند اما اقتصادی مبتنی بر پردازندههای نسل اخیر اینتل هستند مناسب است؛ اما برای اورکلاک شدید، استفادههای صنعتی یا نیازهای بسیار تخصصی ممکن است گزینههای حرفهایتر مناسبتر باشند.
- مزایا
- قیمت رقابتی نسبت به سایر بردهای Z790 با امکانات مشابه
- پشتیبانی از پردازندههای نسل 13 و 14 اینتل (سوکت LGA1700)
- اسلاتهای M.2 با پوشش حرارتی و گزینههای ذخیرهسازی متنوع
- رابط BIOS کاربرپسند و نرمافزارهای مفید برای مانیتورینگ و تنظیمات
- کیفیت ساخت مناسب برای کاربران عادی و گیمرهای میانرده
- معایب
- برای اورکلاکینگ شدید یا پردازندههای بسیار پرمصرف ممکن است مدار تغذیه محدود باشد
- نسخه پایه ممکن است فاقد وایفای یا برخی پورتهای سطح بالاتر (مثل Thunderbolt) باشد
- برای کاربران حرفهای صدا یا شبکه، امکانات پیشفرض ممکن است کافی نباشد
- برخی امکانات پیشرفته در مدلهای ردهبالاتر Z790 وجود ندارد
جمعبندی نهایی: اگر به دنبال یک مادربرد Z790 با قیمت معقول و امکانات کافی برای یک سیستم گیمینگ یا کاری میانرده هستید، ASRock Z790 Pro RS (بخصوص نسخهٔ پرطرفدار DDR4 آن) ارزش بررسی دارد. این برد ترکیبی از سازگاری، امکانات پایهٔ پیشرفته و ارزش اقتصادی را ارائه میکند؛ اما در صورتی که نیاز به اورکلاکینگ افراطی، امکانات حرفهای صوتی یا پورتهای بسیار خاص دارید، بهتر است به گزینههای ردهبالاتر نگاه کنید.