نقد و بررسی AMD Ryzen AI Max 390 توسط هوش مصنوعی

نقد و بررسی AMD Ryzen AI Max 390: پردازنده قدرتمند Strix Halo برای لپ‌تاپ‌های پیشرفته

AMD Ryzen AI Max 390 یکی از جدیدترین پردازنده‌های موبایل شرکت AMD است که بر پایه معماری Zen 5 و چیپ‌ست Strix Halo ساخته شده. این پردازنده با 12 هسته و 24 رشته، برای لپ‌تاپ‌های پرمیوم و ورک‌استیشن‌های قابل حمل طراحی شده و تمرکز ویژه‌ای بر عملکرد AI و گرافیک یکپارچه دارد. در این بررسی جامع، به جزئیات فنی، بنچمارک‌ها، عملکرد واقعی و مقایسه با رقبا می‌پردازیم تا ببینیم آیا این پردازنده ارزش سرمایه‌گذاری را دارد یا خیر.

مشخصات فنی AMD Ryzen AI Max 390

AMD Ryzen AI Max 390 از سوکت FP11 استفاده می‌کند و بر روی فرآیند 4 نانومتری TSMC تولید شده. فرکانس پایه آن 3.2 گیگاهرتز است و در حالت توربو تا 5.0 گیگاهرتز می‌رسد. TDP پیش‌فرض 55 وات است، اما می‌تواند تا 120 وات افزایش یابد و حداقل به 45 وات کاهش پیدا کند. کش L3 آن 64 مگابایت است که دسترسی سریع به داده‌ها را تضمین می‌کند. واحد NPU با 50 TOPS عملکرد، همراه با CPU و iGPU مجموعاً 110 TOPS برای کارهای هوش مصنوعی ارائه می‌دهد. حافظه پشتیبانی‌شده LPDDR5X-8000 با پهنای باند 256 گیگابایت بر ثانیه و حداکثر 128 گیگابایت رم، آن را برای multitasking سنگین مناسب می‌سازد. گرافیک یکپارچه Radeon 8050S با 32 واحد محاسباتی (CU) و 2048 شیدر، فرکانس 0.6 تا 2.8 گیگاهرتز دارد و از Ray Tracing پشتیبانی می‌کند.

عملکرد CPU در بنچمارک‌ها

در بنچمارک PassMark، AMD Ryzen AI Max 390 امتیاز کلی 42,055 را کسب کرده که آن را در رتبه 289 چندنخی از 5384 پردازنده قرار می‌دهد. امتیاز تک‌نخی 4,085 است و در رتبه 142 قرار دارد. در مقایسه با Intel Core i9-13900K (58,484)، حدود 72% عملکرد دارد، اما از Ryzen 7 5800H (20,727) 2 برابر سریع‌تر است. تست‌های Integer Math 146,879 MOps/Sec و Floating Point 92,458 MOps/Sec نشان‌دهنده قدرت در محاسبات عددی است. در Cinebench R23، امتیاز تک‌نخی حدود 2000 و چندنخی بیش از 30,000 تخمین زده می‌شود، هرچند داده‌های دقیق محدود است. Geekbench 6 تک‌نخی حدود 2800 و چندنخی 15,000+ دارد. این پردازنده برای رندرینگ، ویرایش ویدیو و برنامه‌نویسی AI عالی عمل می‌کند، اما در بارهای تک‌نخی کمی عقب از رقبای دسکتاپی مانند i9-13900K است.

عملکرد گرافیک یکپارچه و AI

Radeon 8050S با FP32 Performance بالا، برای گیمینگ بدون کارت گرافیک مجزا مناسب است. در 3DMark Time Spy، امتیاز گرافیکی حدود 5000-6000 است که برای بازی‌های 1080p با تنظیمات متوسط کافی است. نسبت به iGPUهای قبلی AMD، 2 برابر سریع‌تر است و با Radeon 8060S در مدل‌های بالاتر رقابت می‌کند. واحد NPU با 50 TOPS، برای inference مدل‌های AI محلی مانند Stable Diffusion یا ChatGPT-like ابزارها ایده‌آل است. در تست‌های Phoronix تحت لینوکس، Ryzen AI Max 390 1.32 برابر Ryzen AI 9 HX 370 سریع‌تر است و 92% عملکرد Ryzen AI Max+ PRO 395 را ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها آن را برای توسعه‌دهندگان AI و طراحان گرافیک جذاب می‌کند.

مصرف انرژی و حرارت

در تست‌های واقعی، میانگین مصرف 48 وات و پیک 72 وات است که برای یک SoC 55 واتی قابل قبول است. در پروفایل متعادل، کارایی خوبی دارد، اما در حالت کم‌مصرف (45 وات)، 78% عملکرد را حفظ می‌کند. دمای حداکثر 100 درجه سلسیوس است و در لپ‌تاپ‌هایی مانند HP ZBook Ultra G1a، خنک‌سازی مناسبی نیاز دارد. نسبت به Core Ultra 7 258V، 1.78 برابر کارآمدتر است، اما در مقایسه با Strix Point، مصرف بالاتری دارد. این پردازنده برای استفاده طولانی‌مدت در لپ‌تاپ‌های باریک مناسب است، هرچند فن‌ها ممکن است در بارهای سنگین فعال شوند.

مقایسه با رقبا و کاربردها

در مقایسه با AMD Ryzen 7 7840HX (42,698)، عملکرد مشابهی دارد اما با iGPU قوی‌تر. از Apple M4 Max (44,005) کمی ضعیف‌تر است، اما در گیمینگ برتری دارد. نسبت به Intel Core i7-12700H (25,451)، 65% سریع‌تر است. برای گیمینگ، امتیاز 6,756 در تست‌های PassMark آن را در رتبه متوسط قرار می‌دهد، اما با Radeon 8050S، بازی‌هایی مانند Cyberpunk 2077 را در 1080p playable می‌کند. در ورک‌استیشن‌ها، برای نرم‌افزارهایی مانند Adobe Suite یا Blender عالی است. پشتیبانی از لینوکس خوب است، هرچند وب‌کم در برخی مدل‌ها نیاز به به‌روزرسانی دارد. انتشار در Q2 2025، آن را برای لپ‌تاپ‌های 2025 مناسب می‌سازد.

قیمت و ارزش خرید

در لپ‌تاپ‌هایی مانند ASUS ROG Flow Z13، قیمت حدود 2099 دلار است و در HP ZBook Ultra G1a با 64GB رم، 3200-3400 دلار. نسبت به مدل 395 (2299 دلار در ASUS)، ارزش کمتری دارد زیرا 16 هسته و iGPU بهتر ارائه نمی‌دهد. CPUmark/$Price NA است، اما با توجه به عملکرد، برای کاربران حرفه‌ای توجیه‌پذیر است. در بازار ایران، با توجه به تحریم‌ها، دسترسی محدود و قیمت بالا (حدود 100-150 میلیون تومان) خواهد بود.

مزایا و معایب

• مزایا:
  • عملکرد چندنخی قوی با 12 هسته Zen 5
  • گرافیک یکپارچه Radeon 8050S قدرتمند برای گیمینگ و AI
  • NPU 50 TOPS برای کارهای هوش مصنوعی محلی
  • پشتیبانی از رم بالا و PCIe 4.0
  • کارایی خوب در لینوکس و ویندوز
• معایب:
  • مصرف انرژی بالاتر نسبت به رقبای کم‌مصرف مانند Strix Point
  • قیمت بالا در لپ‌تاپ‌های مجهز (بیش از 2000 دلار)
  • عملکرد تک‌نخی کمی ضعیف‌تر از دسکتاپ‌ها
  • عدم اورکلاک و وابستگی به پروفایل‌های TDP
  • داده‌های بنچمارک محدود به دلیل جدید بودن

در جمع‌بندی، AMD Ryzen AI Max 390 یک پردازنده قدرتمند برای کاربران حرفه‌ای است که به عملکرد AI و گرافیک یکپارچه نیاز دارند. با وجود قیمت بالا و مصرف انرژی، ارزش آن برای ورک‌استیشن‌های موبایل و گیمینگ سبک بالاست، اما برای کاربران عادی، مدل‌های ارزان‌تر Ryzen AI 300 مناسب‌ترند. اگر بودجه اجازه می‌دهد، منتظر مدل 395 باشید.