بررسی کامل مادربرد BIOSTAR Z790A-SILVER: انتخاب میان‌رده برای پلتفرم LGA1700
مادربرد BIOSTAR Z790A-SILVER یک نمونه میان‌رده مبتنی بر چیپست Intel Z790 است که برای پردازنده‌های نسل دوازدهم و سیزدهم اینتل با سوکت LGA1700 طراحی شده است. این بررسی با هدف ارزیابی امکانات، کارایی، سازگاری و نقاط قوت و ضعف محصول انجام شده و تلاش می‌کند تصویری واقع‌بینانه از مناسب‌ترین کاربردها و محدودیت‌های این مادربرد ارائه دهد.
مشخصات سخت‌افزاری و طراحی
Z790A-SILVER در فرم فاکتور ATX و با ابعاد 244×305 میلی‌متر عرضه می‌شود. طراحی مدار تغذیه شامل یک VRM دیجیتال 17 فاز (16+1 با توان هر فاز 90A در تبلیغات) است که برای پردازنده‌های پرمصرف مانند Core i9-13900K در سطح میان‌رده قابل قبول به‌نظر می‌رسد اما در شرایط اورکلاک سنگین ممکن است به تهویه قوی‌تر یا مدل‌های رده‌بالا نیاز باشد. مادربرد از حافظه DDR5 با چهار اسلات DIMM و حداکثر ظرفیت 128 گیگابایت پشتیبانی می‌کند و مقادیر فرکانس تا حالت‌های اورکلاک (OC) ارائه شده‌اند.
پشتیبانی از پردازنده و حافظه
این برد با نسل‌های 12 و 13 اینتل سازگار است و سوکت LGA1700 را فراهم می‌کند؛ بنابراین برای کاربرانی که قصد استفاده از پردازنده‌های رده‌بالا یا ارتقاء در آینده را دارند گزینه‌ای منطقی است. پشتیبانی از DDR5 و امکان اورکلاک حافظه تا سطوح بالا (مشخصات تبلیغاتی تا 7200+MHz در حالت OC) به کاربرانی که به پهنای باند حافظه اهمیت می‌دهند کمک می‌کند، هرچند دستیابی به پایداری در فرکانس‌های خیلی بالا وابسته به کیفیت ماژول‌ها و تنظیمات BIOS است.
فضای ذخیره‌سازی و توسعه
Z790A-SILVER دارای سه اسلات M.2 (نسل 4 برای عملکرد بالا) و شش درگاه SATA 6Gb/s است که انعطاف‌پذیری مناسبی برای ترکیب چند درایو NVMe و هارد دیسک/SSDهای SATA فراهم می‌آورد. یک اسلات M.2 کمکی 2230 برای ماژول وای‌فای/بلوتوث در نظر گرفته شده است اما ماژول به صورت پیش‌فرض عرضه نمی‌شود؛ بنابراین اگر به وای‌فای داخلی نیاز دارید باید ماژول جداگانه تهیه کنید.
گرافیک و اسلات‌های توسعه
مادربرد یک اسلات PCIe 5.0 x16 (EMI شیلد دار و مقاوم‌شده) برای کارت گرافیک اصلی فراهم کرده و یک اسلات دوم x16 جهت توسعه یا استفاده در پیکربندی‌های غیر SLI/Crossfire موجود است. توجه داشته باشید که پشتیبانی از چند کارت گرافیک پیشرفته (SLI/Crossfire) در این برد وجود ندارد و برای کاربری‌های چندگانه گرافیکی حرفه‌ای باید شرائط بند‌بندی خطوط PCIe و مصرف توان را بررسی کنید.
شبکه، ورودی/خروجی و صوت
در بخش شبکه، یک کنترلر Realtek RTL8125B 2.5GbE تعبیه شده که برای انتقال فایل‌ها و استفاده شبکه‌ای مناسب است. پنل پشتی شامل یک درگاه DisplayPort 1.2، یک HDMI 2.1، چند پورت USB 3.2 Gen2 و یک پورت USB-C (Gen2) می‌باشد؛ همچنین هدرهای داخلی برای پورت‌های USB اضافی و هدر M.2 داخلی وجود دارد. صدا توسط کدک Realtek ALC1220-VB و خروجی 7.1 کانال ارائه می‌شود که برای بازی و محتوای چندرسانه‌ای کیفیت قابل قبولی دارد.
سیستم خنک‌کننده و سازگاری کولر
در طراحی این مادربرد به هیتسینک‌های VRM و پوشش‌های محافظ توجه شده اما برای اورکلاک سنگین یا پردازنده‌های با مصرف بالا توصیه می‌شود از کیس با جریان هوای مناسب و خنک‌کننده‌های CPU سازگار با LGA1700 استفاده کنید. به‌دلیل تغییرات ابعاد و ارتفاع Z-height سوکت LGA1700، مطمئن شوید کولر یا کیت ارتقاء LGA1700 نصب شده و فشار مناسب تماس با IHS را تأمین می‌کند تا از افت عملکرد حرارتی جلوگیری شود.
بایوس، نرم‌افزار و قابلیت‌های مخصوص
نسخه‌های بایوس مانند v213 برای این برد منتشر شده‌اند و برخورداری از ابزارهای تنظیم اورکلاک و SILVER Lightning نرم‌افزار مدیریت امکان مانیتورینگ ولتاژ، فن‌ها و به‌روزرسانی بایوس را می‌دهد. پشتیبانی از BIOS Flashback و وجود LED دیباگ در مادربرد به کاربر در رفع مشکل بوت و آپدیت بدون CPU کمک می‌کند که برای کاربران DIY مفید است.
قابلیت‌های ویژه و پایداری
برد شامل ویژگی‌هایی مثل PCB مقاوم در برابر رطوبت، خازن‌ها و چوک‌های با کیفیت و پورت‌های تقویت‌شده می‌باشد که دوام و قابلیت اطمینان را افزایش می‌دهد. همچنین پشتیبانی از RAID 0/1/5/10 برای کاربران حرفه‌ای ذخیره‌سازی در نظر گرفته شده است. با این حال، طول عمر و پایداری نهایی در شرایط استفاده سنگین به طراحی کلی سیستم خنک‌کننده و کیفیت قطعات مصرفی نیز بستگی دارد.
قیمت و موقعیت بازار
با توجه به قیمت خرده‌فروشی نزدیک به 200 تا 250 دلار (MSRP 250 دلار)، Z790A-SILVER در رده مادربردهای میان‌رده بازار قرار می‌گیرد. این قیمت باعث می‌شود برای کاربران علاقه‌مند به پلتفرم اینتل که به دنبال ترکیب قابلیت‌ها و هزینه منطقی هستند، گزینه‌ای رقابتی باشد؛ اما اگر اولویت شما اورکلاک بسیار سنگین یا قابلیت‌های رده‌بالا مانند وای‌فای داخلی پیشرفته و راه‌حل‌های صوتی پیشرفته است، ممکن است مدلی گران‌تر مناسب‌تر باشد.
موارد کاربرد پیشنهادی
این مادربرد برای کاربران گیمرهای میان‌رده، تولیدکنندگان محتوا با بودجه متوسط و کاربران دفاتر خانگی که نیاز به پورت‌های متنوع، پشتیبانی از DDR5 و فضای ذخیره‌سازی NVMe دارند مناسب است. برای ایستگاه‌های کاری حرفه‌ای با نیاز به قابلیت‌های شبکه و ذخیره‌سازی بسیار بالا یا اورکلاکینگ رقابتی، بررسی گزینه‌های رده‌بالا توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری کلی
BIOSTAR Z790A-SILVER یک مادربرد میان‌رده با تمرکز بر ارائه امکانات ضروری پلتفرم Z790، پشتیبانی از DDR5، چند اسلات M.2 و شبکه 2.5GbE است. این محصول تعادلی میان هزینه و قابلیت‌ها ارائه می‌دهد و برای بسیاری از کاربران معمولی تا نیمه‌حرفه‌ای مناسب خواهد بود؛ اما برای اورکلاک سنگین یا نیازهای شبکه/صوتی بسیار پیشرفته بهتر است مدل‌های بالاتر را مدنظر قرار دهید.
- مزایا
- قیمت رقابتی در کلاس Z790 و ارزش خرید مناسب برای کاربران میان‌رده
- پشتیبانی از DDR5 و اورکلاک حافظه تا فرکانس‌های بالا
- سه اسلات M.2 نسل 4 و شش درگاه SATA برای گزینه‌های متنوع ذخیره‌سازی
- VRM 17 فاز و هیتسینک‌های مناسب برای کاربری عادی و متوسط
- پورت شبکه 2.5GbE و خروجی‌های ویدیویی شامل HDMI 2.1 و DisplayPort
- معایب
- برای اورکلاک شدید و پردازنده‌های بسیار توان‌بر ممکن است نیاز به خنک‌کنندگی و مدل قدرتمندتر باشد
- ماژول وای‌فای/بلوتوث به‌صورت پیش‌فرض موجود نیست و باید جداگانه تهیه شود
- نداشتن پشتیبانی پیشرفته چندکارت گرافیک (SLI/Crossfire) و برخی امکانات رده‌بالا
جمع‌بندی نهایی: اگر به دنبال یک مادربرد Z790 مقرون‌به‌صرفه با پشتیبانی از DDR5، چند درگاه M.2 و شبکه 2.5GbE هستید و اورکلاک سنگین در اولویت شما نیست، BIOSTAR Z790A-SILVER یک انتخاب منطقی و اقتصادی است؛ اما برای کاربرانی که به قابلیت‌های خاص رده‌بالا نیاز دارند یا اورکلاک شدید مدنظر است، پیشنهاد می‌شود بودجه بیشتری اختصاص داده و مدل‌های سطح بالاتر را بررسی کنند.