کدام 20W50 برای خودروی شما بهتر است؟ مقایسه بی‌طرفانه کاسترول و لیکومولی
انتخاب روغن موتور مناسب مخصوصاً برای خودروهای قدیمی یا با کارکرد بالا که نیاز به گرانروی 20W50 دارند، می‌تواند روی عمر و عملکرد موتور تأثیر مستقیم داشته باشد. در این مقاله به‌صورت منصفانه مقایسه‌ای بین محصولات 20W50 دو برند شناخته‌شده — کاسترول GTX 20W50 و لیکومولی Touring/20W-50 — ارائه می‌دهیم تا به شما در انتخاب آگاهانه کمک کند.
تاریخچه و وضعیت برند
کاسترول (Castrol) یک برند جهانی با سابقه طولانی و زیرمجموعه شرکت‌های نفتی بزرگ است که محصولاتش در دنیا شناخته‌شده‌اند و در ایران نیز تحت نمایندگی و تولید محلی (نت لوب/قشم) عرضه می‌شود. لیکومولی (Liqui Moly) یک برند آلمانی است با تمرکز قوی روی کیفیت، افزودنی‌ها و گستره محصولاتی وسیع؛ در ایران نیز تحت نمایندگی و برخی موارد تولید یا بسته‌بندی محلی وارد بازار شده است. هر دو برند سابقه تبلیغات و تأییداتی از سوی سازندگان مختلف دارند اما نحوه توزیع و بسته‌بندی در بازار ایران می‌تواند متفاوت باشد و موضوع اصالت باید بررسی شود.
نوع پایه و فرمولاسیون
کاسترول GTX 20W50 در نمونه‌های معرفی‌شده عموماً پایه مینرال (معدنی) بوده و با تاکید بر خاصیت ضدرسوب و «مولکول‌های هوشمند» بازاریابی می‌شود؛ در نسخه‌های بالاتر کاسترول محصولات نیمه‌سنتتیک و سنتتیک هم دارد اما GTX 20W50 را معمولاً در رده پایه و مینرال/نیمه‌سنتتیک می‌دانند. لیکومولی Touring/20W50 نیز در قالب Touring Plus و مشابه محصولات معدنی معرفی شده و تاکید آن بر خواص پراکندگی، پاک‌کنندگی و پایداری فیلم روانکار است. بنابراین از نظر پایه هر دو محصول در رده روغن‌های معدنی/سنتتیک‌تر متوسط قرار می‌گیرند که برای خودروهای قدیمی و پرکاربرد مناسب‌اند.
مشخصات فنی و استانداردها
هر دو محصول سطوح کیفی API را در محدوده‌های SM یا SL اعلام می‌کنند که برای موتورهای قدیمی‌تر مناسب است؛ لیکومولی گاهی با تاییدیه‌ها و استانداردهای ACEA و سازندگان بزرگ (مانند MB، MAN، Caterpillar) تبلیغ می‌شود و کاسترول نیز در گریدهای مختلفش تاریخچه طولانی از تاییدیه‌ها دارد. هنگام خرید باید برچسب روی قوطی را کنترل کنید: سطح API/ACEA، تاریخ تولید، شماره بچ و نشان اصالت (QR یا کد رهگیری) تا از تطابق مشخصات با نیاز موتور خود مطمئن شوید.
کارایی عملی: محافظت، رسوب‌زدایی و استارت سرد
بر اساس معرفی محصول و بازخوردهای عمومی، کاسترول GTX با تاکید بر «کاهش رسوب» مناسب افرادی است که خودرو را دیر روشن می‌کنند یا به‌دنبال محافظت در لحظه استارت‌اند؛ ادعا می‌شود مولکول‌هایی به قطعات می‌چسبند تا محافظت اولیه را افزایش دهند. لیکومولی Touring Plus نیز با خواص پراکندگی و پاک‌کنندگی قوی مناسب خودروهای با کارکرد بالا است و در کاهش تشکیل لجن و حفظ تمیزی داخل موتور عملکرد خویش را نشان می‌دهد. در زمینه استارت سرد چون هر دو محصول پایه معدنی یا نیمه‌سنتتیک دارند، عملکرد استارت سرد آنها نسبت به روغن‌های با ویسکوزیته پایین‌تر (مثلاً 5W-30) محدودتر است؛ اگر خودرو در مناطق خیلی سرد استفاده می‌شود، گزینه‌های با عدد اولیه کوچکتر انتخاب بهتری‌اند.
دوام، فواصل تعویض و مصرف سوخت
بررسی‌ها و تبلیغات نشان می‌دهد کاسترول GTX برای کارکردی حدود 7000 کیلومتر معرفی شده و لیکومولی Touring Plus تا 8000–10000 کیلومتر (در برخی منابع تبلیغاتی) ذکر شده است؛ اما فواصل تعویض واقعی وابسته به شرایط رانندگی، نوع موتور (دوگانه‌سوز یا بنزینی)، و کیفیت روغن است. معمولاً برای خودروهای دوگانه‌سوز یا در شرایط سخت توصیه می‌شود فواصل تعویض کوتاه‌تر در نظر گرفته شود (مثلاً 5000 کیلومتر). در مورد مصرف سوخت، روغن‌های با فرمول بهتر و افزودنی‌های اصطکاک‌کاه می‌توانند کمی مصرف را کاهش دهند اما تفاوت‌ها در عمل معمولاً اندک است و نباید تنها ملاک انتخاب باشند.
قابلیت‌های ویژه و موارد کاربردی
کاسترول GTX: مناسب خودروهای قدیمی و کاربراتوری یا مدل‌هایی که دفترچه‌شان 20W50 را توصیه کرده است (پراید کاربراتوری، برخی نسخه‌های XU7 و…)، تاکید بر ضدرسوب و محافظت استارت. لیکومولی 20W50 (Touring/High Tech Plus): مناسب خودروهای با کارکرد بالا و موتورهای قدیمی که نیاز به خواص پاک‌کنندگی و پایداری فیلم روغن دارند؛ بعضی بسته‌بندی‌های لیکومولی دارای تاییدیه‌های سازندگان سنگین نیز هستند که کاربرد در ناوگان و خودروهای دیزلی سبک را تسهیل می‌کند. برای خودروهای توربو یا مدرن‌تر بهتر است از ویسکوزیته و سطح کیفی بالاتر (مثلاً 5W-40 تمام سنتتیک با استاندارد SN یا بالاتر) استفاده شود.
قیمت، دسترسی و اصالت در بازار ایران
قیمت معمولاً فاکتور مهمی است: محصولات کاسترول و لیکومولی قیمت‌های رقابتی و متغیری در بازار ایران دارند و بسته به وارداتی یا تولید داخل بودن، تفاوت قیمتی مشاهده می‌شود. نکته مهم‌تر ریسک کالای تقلبی است؛ هر دو برند در بازار ایران نمونه‌های غیراصلی دارند. راهنمایی‌های کلی: از نمایندگی‌ها یا فروشگاه‌های معتبر خرید کنید، وجود هولوگرام/QR و تطابق شماره بچ و تاریخ تولید را بررسی کنید و در صورت تردید از نماینده رسمی استعلام بگیرید (نت لوب برای کاسترول، نشت بن برای لیکومولی ذکر شده‌اند). از خرید با تخفیف‌های بسیار غیرمعقول اجتناب کنید.
نکات کاربردی برای خریدار
1) همیشه دفترچه راهنمای خودرو را اولویت قرار دهید و ویسکوزیته و سطح API/ACEA توصیه‌شده را رعایت کنید. 2) اگر خودرو دوگانه‌سوز یا دارای روغن‌سوزی است، فواصل تعویض را کوتاه‌تر کنید و از محصولات با پایداری حرارتی و خواص پاک‌کنندگی بهتر استفاده کنید. 3) برای خودروهای لوکس یا توربو از روغن‌های تمام سنتتیک با سطح کیفی بالاتر (SN/SP و گریدهای مناسب سازنده) استفاده کنید. 4) هنگام خرید به وضعیت پلمپ، هولوگرام، شماره بچ و تاریخ تولید توجه کرده و از فروشنده معتبر خرید کنید.
جمع‌بندی و پیشنهاد نهایی
هر دو محصول کاسترول GTX 20W50 و لیکومولی 20W50 گزینه‌های مناسبی برای خودروهای قدیمی و با کارکرد بالا هستند و مزایا و نقاط قوت خاص خود را دارند: کاسترول با تاکید بر ضدرسوب و محافظت لحظه استارت مطرح است و لیکومولی با تاکید بر پاک‌کنندگی، پایداری و تاییدیه‌های متنوع شناخته می‌شود. انتخاب بین این دو باید بر اساس نیاز موتور (نحوه استفاده، کارکرد و نوع سوخت)، بودجه، دسترسی به نسخه اصل و ترجیح کاربر صورت گیرد. اگر به دنبال تمیزی داخلی و خواص پراکندگی قوی‌تر هستید و می‌توانید نسخه‌های اصل را با گارانتی تهیه کنید، لیکومولی گزینه مناسبی است؛ اگر هدف کاهش رسوب و محافظت لحظه استارت است و به اعتماد به یک برند جهانی با شبکه عرضه محلی علاقه دارید، کاسترول GTX انتخاب خوبی خواهد بود. در هر صورت، رعایت توصیه‌های سازنده خودرو و خرید از منابع معتبر مهم‌تر از انتخاب برند است.