مقایسه ASUS ProArt Z790-CREATOR WIFI و ASUS ProArt Z890-CREATOR WIFI

مقایسه جامع و بی‌طرف: ASUS ProArt Z790-CREATOR WIFI در برابر ASUS ProArt Z890-CREATOR WIFI — کدام برای شما مناسب‌تر است؟

مقدمه: خانواده ProArt ایسوس برای کاربرانی طراحی شده که به پایداری، اتصال‌های حرفه‌ای و امکانات ویژهٔ تولید محتوا نیاز دارند. دو نسل اخیر این سری—Z790 و Z890—هرکدام روی محورهای متفاوتی تمرکز کرده‌اند: Z790 نسخه‌ای پخته از پلتفرم LGA1700 و Z890 جهشی به سمت معماری‌های جدیدتر و قابلیت‌های «نسل آینده» مثل سوکت LGA1851 و پشتیبانی از پردازنده‌های سری Core Ultra. در ادامه مشخصات کلیدی، نقاط قوت و ضعف، و توصیه‌های خرید را به زبان ساده و منصفانه بررسی می‌کنیم تا بتوانید براساس نیاز خود تصمیم بگیرید.

معماری و پشتیبانی پردازنده

Z790: مبتنی بر چیپ‌ست Z790 و سوکت LGA1700؛ سازگار با خانواده پردازنده‌های اینتل نسل‌های 12 و 13 (و با برخی مادربوردها احتمالاً نسل‌های بعدی در همان خانواده). این پلتفرم برای کسانی مناسب است که می‌خواهند از طیف گسترده‌ای از پردازنده‌های دسکتاپ اینتل استفاده کنند و به اکوسیستم بالغ LGA1700 اعتماد دارند. Z890: جهش به چیپ‌ست Z890 و سوکت جدید LGA1851 که برای پردازنده‌های سری Core Ultra (معماری جدید اینتل) طراحی شده است؛ در نتیجه اگر قصد استفاده از پردازنده‌های سری Ultra یا معماری‌های آینده اینتل را دارید، Z890 پشتیبانی مستقیم و به‌روزتری ارائه می‌دهد.

حافظه و توان عملیاتی رم

Z790: پشتیبانی از حافظهٔ DDR5 در چهار اسلات و حداکثر ظرفیت‌هایی در محدوده حرفه‌ای (در منابع مختلف تا 192 گیگابایت ذکر شده)، همراه با پشتیبانی از پروفایل‌های XMP و قابلیت اورکلاک رام. Z890: در طراحی نسل جدید، ظرفیت و فرکانس حافظه را بالا برده—تبلیغات سازنده تا پشتیبانی از ظرفیت‌های بالاتر (مثلاً تا 256 گیگابایت) و فرکانس‌های اورکلاک بسیار بالا (بسته به ماژول‌ها تا 9000 مگاهرتز و بیشتر) را نشان می‌دهد. در عمل اگر بار کاری شما نیاز به ظرفیت بالای رم (مانند ایستگاه‌های کاری با VM‌های متعدد یا پردازش ویدیو بسیار سنگین) دارد، Z890 راه‌حل بلندپروازانه‌تری ارائه می‌کند؛ اما برای بیشتر کاربران حرفه‌ای و گیمرها، ظرفیت و پهنای باند Z790 نیز کاملاً کافی است.

ذخیره‌سازی و PCIe

Z790: معمولاً چند اسلات M.2 (معمولاً PCIe Gen4 x4 برای M.2ها) و پشتیبانی از PCIe Gen5 برای اسلات‌های اصلی GPU در مدل‌های ProArt Z790 پیشرو دیده می‌شود؛ طراحی مناسب برای چند درایو NVMe سریع و پیکربندی‌های کاری حرفه‌ای. Z890: در مشخصات نسل جدید وعدهٔ یک اسلات M.2 با پشتیبانی PCIe 5.0 x4 به‌علاوه چند اسلات PCIe4 برای M.2 دیگر داده شده و دو اسلات PCIe 5.0 x16 برای کارت گرافیک/شتاب‌دهنده‌ها. اگر به دنبال آینده‌پذیری مطلق برای ذخیره‌سازی فوق‌سریع یا کارت‌های شتاب‌دهنده نسل جدید هستید، Z890 گزینهٔ جاه‌طلبانه‌تری است؛ با این حال در عمل درایوهای PCIe5 مصرف‌کننده هنوز به‌طور گسترده تسلط ندارند و PCIe4 برای اغلب کاربردها کفایت می‌کند.

اتصالات شبکه و بی‌سیم

Z790: مدل‌های ProArt Z790 معمولاً ترکیبی از Ethernet چند گیگ (مانند 2.5G و در مدل‌هایی 10G) و Wi‑Fi 6E را ارائه می‌دهند که برای اکثر استودیوها و کاربران حرفه‌ای کفایت می‌کند. Z890: در معرفی نسل جدید، وعدهٔ پشتیبانی از شبکه‌های رده‌بالاتر (10Gb + 2.5Gb) و به‌روزرسانی وای‌فای تا Wi‑Fi 7 و بلوتوث 5.4 را داده است که برای محیط‌های کاری با نیاز به پهنای باند بسیار بالا (مانند اشتراک‌گذاری پروژه‌های 4K/8K در شبکه محلی) می‌تواند مفید باشد. اگر شبکه محلی پرسرعت یا NAS با اتصال 10G دارید، هردو مدل در نسخه‌های بهتر این پورت را دارند ولی Z890 در طراحی آینده‌نگر برتری دارد.

USB، Thunderbolt و خروجی تصویر

Z790: در نسخه‌های ProArt معمولاً پورت‌های Thunderbolt 4 / USB4، USB 3.x متعدد و خروجی‌های تصویر روی پنل عقب وجود دارد که برای اتصال ذخیره‌سازهای سریع خارجی و نمایشگرهای حرفه‌ای مناسب است. Z890: در مستندات نسل جدید ادعا به پشتیبانی از Thunderbolt 5 (و پورت‌های Type‑C رده بالا) دیده می‌شود و در صورت صحت، این مورد امکان پهنای‌باند و قابلیت‌های بیشتری مانند مانیتورینگ 8K یا ارتباطات سریع‌تر با دستگاه‌های خارجی را فراهم می‌آورد. در عمل، اگر اکوسیستم دستگاه‌های Thunderbolt پیشرفته دارید، بررسی دقیق تعداد و نسخهٔ پورت‌ها در هر نسخهٔ مادربورد ضروری است.

صدا و امکانات تولید محتوا

Z790: معمولاً از کدک‌های با کیفیت Realtek (مانند S1220A یا مشابه) با SNR خوب و امکانات سخت‌افزاری مفید برای تدوین و ضبط صدا بهره‌مند است. Z890: باز هم با تاکید بر بازار تولید محتوا، از کدک‌های حرفه‌ای مشابه یا بهتر (مثلاً ALC1220P ذکر شده) و تقویت‌کنندهٔ هدفون و لایه‌های صوتی جداگانه بهره می‌برد تا کیفیت ضبط و پخش بهتر شود. برای تولیدکنندگان محتوا که به کیفیت صوتی اهمیت می‌دهند، هر دو مادربورد کیفیت مناسبی ارائه می‌کنند اما Z890 ممکن است با توجه به مشخصات جدیدتر برتری اندکی داشته باشد.

خنک‌کننده، طراحی و قابلیت‌های ویژه

Z790: طراحی عملیاتی قوی با هیتسینک‌های VRM، اسلات‌های M.2 با خنک‌کننده و هدرهای فن متعدد؛ مناسب برای پردازنده‌های قدرتمند و اورکلاک کنترل‌شده. Z890: طراحی شده تا با بارهای کاری سنگین و پردازنده‌های جدید مدیریت حرارتی بهتری ارائه دهد—هیت‌پایپ‌ها، صفحهٔ پوشانندهٔ وسیع‌تر برای M.2 و هدرهای متعدد فن/پمپ و ویژگی‌های هوش مصنوعی برای مدیریت فن و اورکلاک خودکار (AI Cooling / AI Overclocking / DIMM Fit) را به‌عنوان مزیت نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید سیستم پایدار در طول روزهای کاری سنگین داشته باشید، هر دو توانایی خوبی دارند اما Z890 امکانات جدیدتر خنک‌سازی و اتوماسیون را ارائه می‌کند.

قیمت، ارزش و مخاطب هدف

Z790: معمولاً به‌عنوان گزینه‌ای پخته، قابل اعتماد و با قیمت معقول‌تر نسبت به نسل کاملاً جدید معرفی می‌شود؛ برای سازندگان محتوا، گیمرها و کاربران حرفه‌ای که به تعادل قیمت/عملکرد علاقه‌مندند گزینهٔ منطقی‌ای است. Z890: موقعیت قیمتی بالاتری دارد و بیشتر برای کسانی مناسب است که به دنبال جدیدترین فناوری‌ها (سوکت جدید، پشتیبانی از Core Ultra، PCIe5/M.2 نسل بعدی، Wi‑Fi7/Thunderbolt5 در نسخه‌های خصوصاً رده بالا) هستند و حاضرند بابت «آیندگی» هزینهٔ بیشتری بپردازند.

نقاط قوت و موارد احتیاطی

نقاط قوت مشترک: هر دو مادربرد پروفایل کاری حرفه‌ای، امکانات اتصال غنی، طراحی برای NVMeها و خروجی‌های حرفه‌ای صوتی/تصویری، و هدرهای کافی برای فن و واترکولینگ را ارائه می‌دهند. موارد احتیاطی: Z890 برخی ویژگی‌ها را به‌عنوان «نسل آینده» تبلیغ می‌کند—پشتیبانی واقعی و اکوسیستم کامل (درایوهای PCIe5، لوازم Thunderbolt5، بهره‌برداری کامل از Wi‑Fi7 و پردازنده‌های Core Ultra) ممکن است بستگی به زمان، درایور و نرم‌افزار داشته باشد؛ بنابراین اگر به دنبال راه‌حل بلافاصله همه‌جانبه و بدون ریسک هستید، Z790 با اکوسیستم بالغ‌تر انتخاب محافظه‌کارانه‌تری است.

توصیهٔ نهایی (بی‌طرفانه)

اگر شما: الف) می‌خواهید یک مادربرد حرفه‌ای، پایدار و با قیمت منطقی بخرید که در اکوسیستم فعلی کاملاً پشتیبانی شده باشد — ASUS ProArt Z790-CREATOR WIFI انتخاب خوب و اقتصادی‌تری است. ب) در پی بیشترین «آینده‌پذیری» ممکن، پشتیبانی از پردازنده‌های جدید سری Core Ultra، ظرفیت رم و پهنای باند شبکه/خروجی‌های نسل بعدی هستید و آمادهٔ پرداخت هزینهٔ بیشتر و پذیرش ریسک‌های فناوری نوظهور می‌باشید — ASUS ProArt Z890-CREATOR WIFI گزینهٔ مناسب‌تری است. در هر صورت پیش از خرید نسخهٔ مشخص مادربورد (زیرا هر مدل چند واریانت دارد) فهرست کامل مشخصات، نیازهای شما (CPU، تعداد M.2، شبکهٔ داخلی، پورت‌های USB/Thunderbolt) و بودجه را مرور کرده و بررسی‌های مستقل و لیست سازگاری حافظه/پردازنده را کنترل کنید تا تصمیمی کاربردی و طولانی‌مدت بگیرید.