مقایسه کامل AMD RX 590 و AMD RX 580: کدام کارت گرافیک مناسب شماست؟
مقدمه
در این مقاله به مقایسه جامع دو کارت گرافیک محبوب نسل Polaris شرکت AMD، یعنی RX 580 و RX 590 پرداخته می‌شود. هدف بررسی مشخصات فنی، عملکرد در بازی‌ها و بنچمارک‌ها، مصرف انرژی و دما، قیمت و ارزش خرید و نکات سازگاری و درایوری است تا خواننده بتواند بر اساس نیاز (گیمینگ 1080p/1440p، کارهای خلاقانه یا بودجه) انتخابی آگاهانه داشته باشد. اصطلاحات فنی به زبان ساده توضیح داده شده و نکات مهم برای انتخاب نیز در پایان خلاصه شده‌اند.
مشخصات فنی کلیدی
AMD RX 580 و RX 590 هر دو بر پایه معماری Polaris قرار دارند و معمولاً در نسخه‌های 8 گیگابایت حافظه GDDR5 عرضه می‌شوند. تفاوت اصلی بین آن‌ها در فرآیند ساخت و فرکانس‌های کاری است: RX 580 بر پایه تراشه Polaris 20 (فرآیند 14 نانومتری) و RX 590 بر مبنای Polaris 30 با لیتوگرافی بهبود یافته 12 نانومتری ساخته شده است. RX 580 معمولاً دارای 2304 پردازنده جریانی (Stream Processors) و فرکانس‌های پایه/بوست مرجع در بازه‌ای نزدیک به 1257/1340 مگاهرتز است؛ در مقابل RX 590 با همان تعداد هسته‌ها، کلاک‌های بالاتری دارد (بوست مرجع در حدود 1545 مگاهرتز در نمونه‌های مرجع) که باعث افزایش توان پردازشی نسبت به RX 580 می‌شود. حافظه در هر دو کارت معمولاً 256 بیت و سرعت مؤثر حافظه حدود 7–8 گیگابیت بر ثانیه در نمونه‌های مرجع است.
عملکرد در بازی‌ها و بنچمارک‌ها
در عمل، RX 590 به‌طور میانگین بین 8 تا 15 درصد سریع‌تر از RX 580 عمل می‌کند؛ درصد دقیق وابسته به بازی، رزولوشن و تنظیمات گرافیکی است. در رزولوشن 1080p و تنظیمات بالا/حالت‌های competitive، هر دوی این کارت‌ها تجربه‌ای روان ارائه می‌دهند، اما RX 590 فریم‌های بیشتری مخصوصاً در عناوین سنگین‌تر و در صحنه‌های GPU-محور خواهد داشت. در رزولوشن 1440p، هر دو کارت مناسب تنظیمات متوسط تا بالا هستند اما برای تجربه‌ی با نرخ فریم بالا در بازی‌های جدید‌تر ممکن است نیاز به کاهش جزئی تنظیمات باشد.
در بنچمارک‌های معمول (مانند 3DMark و بنچمارک‌های بازی)، RX 590 اختلاف بیشتری نسبت به RX 580 نشان می‌دهد هنگامیکه پهنای باند حافظه محدود نباشد و بازی بیشتر وابسته به قدرت محاسباتی GPU باشد. با این حال، کارت‌های دارای کولرهای بهتر و مدل‌های کارخانه‌ای با کلاک بالاتر می‌توانند اختلاف عملکرد را کاهش یا افزایش دهند.
مصرف انرژی و دما
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها مصرف برق است. RX 590 به دلیل فرکانس‌های بالاتر و طراحی عملکردی با TDP بیشتر، معمولاً مصرف انرژی بالاتری نسبت به RX 580 دارد (میزان TDP در محدودهٔ تقریبی RX 580 ≈ 185 وات و RX 590 ≈ 225 وات قرار دارد). این موضوع به معنای تولید گرمای بیشتر و نیاز به خنک‌کنندگی بهتر و پاور قویتر است. اگر کیس شما تهویه مناسبی ندارد یا پاور با کیفیت و توان کافی در اختیار ندارید، RX 580 گزینه کم‌دردسرتر و به‌صرفه‌تری خواهد بود.
از جنبه نویز و دما، نمونه‌های تولیدکنندگان مختلف با خنک‌کننده‌های اختصاصی (دو یا سه فن، هیت‌پایپ و بک‌پلیت) می‌توانند رفتار حرارتی و صدای متفاوتی داشته باشند؛ بنابراین در صورتی که دما و نویز برای شما اهمیت دارد، انتخاب مدل‌های با کولر قویتر و بررسی بررسی‌های مدل‌های خاص توصیه می‌شود.
قیمت و ارزش خرید
از منظر قیمت، RX 580 معمولاً ارزش خرید بهتری ارائه می‌دهد، خصوصاً اگر بازار دست دوم را بررسی کنید. RX 590 با اینکه عملکرد بالاتری دارد، اما به‌دلیل مصرف بالاتر و معمولاً قیمت بالاتر، در برخی سناریوها از نظر قیمت به ازای عملکرد (price/performance) گزینه بهینه‌ای نیست. برای گیمرهایی که در رزولوشن 1080p بازی می‌کنند و به دنبال هزینه موثر هستند، RX 580 اغلب اولویت دارد؛ اما اگر به چند فریم اضافی نیاز دارید و هزینه برق/گرما مسئله‌ی مهمی برایتان نیست، RX 590 انتخاب منطقی‌تری است.
سازگاری، درایورها و ویژگی‌های نرم‌افزاری
هر دو کارت تحت پشتیبانی درایورهای رسمی AMD Adrenalin قرار دارند و به ویژگی‌هایی مانند FreeSync، Radeon Image Sharpening، Radeon Anti-Lag و Radeon Chill دسترسی دارند. پشتیبانی از درایورهای جدید و به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری باعث بهبود عملکرد و پایداری در بازی‌ها می‌شود؛ بنابراین توجه به بروزرسانی درایورها و نصب آخرین نسخه‌های رسمی همیشه توصیه می‌شود.
اورکلاک و قابلیت‌های کاربرپسند
RX 580 به دلیل فضای فرکانسی بیشتر برای اوردراوِینگ (و گاهی قابلیت کاهش ولتاژ) شناخته می‌شود و کاربران معمولاً با اورکلاک/Undervolt می‌توانند به بهبود نسبت عملکرد به مصرف انرژی برسند. RX 590 که از ابتدا فرکانس بالاتری دارد، فضای اوورکلاک کمتری باقی می‌گذارد، اما با خنک‌کننده مناسب و تنظیمات دقیق می‌توان از آن نیز عملکرد بیشتری استخراج کرد. در هر دو کارت، نسخه‌های کارخانه‌ای با کلاک بالاتر (OC) معمولاً عملکرد بهتری نسبت به نسخه مرجع دارند.
کدام کارت برای چه کاربری مناسب‌تر است؟
- برای بازی 1080p با بودجه محدود و دنبال بهترین نسبت قیمت به عملکرد: AMD RX 580 بهترین گزینه است. این کارت در اغلب بازی‌ها فریم‌های مناسبی ارائه می‌دهد و مصرف برق پایین‌تری دارد.
- برای کسانی که می‌خواهند در 1080p حداکثر جزئیات و نرخ فریم بالاتر را داشته باشند و مصرف برق/دما برایشان کمتر مهم است: AMD RX 590 به‌عنوان گزینه سریع‌تر مناسب است.
- برای بازی در 1440p با تنظیمات متوسط تا بالا: هر دو کارت قابل استفاده‌اند اما اگر هدف تجربه‌ای روان‌تر و فریم بیشتر است، RX 590 برتری نسبی دارد؛ با این حال برای بالاترین تنظیمات و نرخ فریم در 1440p بهتر است به کارت‌های قویتر نسل بعدی فکر کنید.
- برای کاربردهای محاسباتی سبک یا کارهای خلاقانه (مثلاً ویرایش ویدئو در مقیاس متوسط): هر دو کارت می‌توانند مناسب باشند، اما تفاوت عملکرد در نرم‌افزارهای خاص باید با بنچمارک‌های مربوطه بررسی شود.
نتیجه‌گیری و توصیه نهایی
در مجموع، انتخاب بین AMD RX 580 و RX 590 وابسته به اولویت‌های شماست: اگر به دنبال بهترین ارزش خرید و مصرف انرژی کمتر هستید، RX 580 گزینه معقول‌تری است. اگر آماده پرداخت کمی بیشتر برای عملکرد بالاتر در بازی‌ها هستید و سیستم خنک‌کننده و پاور مناسبی دارید، RX 590 فریم‌های بیشتری فراهم می‌کند و تجربه‌ای بهتر در برخی عناوین ارائه می‌دهد. در نهایت دقت کنید که مدل‌های تولیدکنندگان مختلف (کولر و تنظیمات کارخانه‌ای) می‌توانند تفاوت قابل‌توجهی در عملکرد، دما و نویز ایجاد کنند؛ بنابراین پیش از خرید بررسی مدل دقیق و مطالعه بنچمارک‌های آن مدل خاص توصیه می‌شود.
با توجه به شرایط بازار و نیازهای شما (کیس، پاور، رزولوشن هدف و بودجه)، یکی از این دو کارت می‌تواند گزینه مناسبی باشد. انتخاب هوشمندانه با در نظر گرفتن قیمت لحظه‌ای و مدل‌های موجود بهترین راه برای گرفتن ارزش واقعی از خرید است.