مقایسه ADO.NET و Entity Framework Core

کالاها

ADO.NET

Entity Framework Core

مدل:System.Data (ADO.NET)Entity Framework Core 6
برند:

مایکروسافت Microsoft

مایکروسافت Microsoft

کشور سازنده:ایالات متحدهایالات متحده
سال ساخت:20022021
گروه:

فناوری Technology

فریم‌ورک Framework

زیر گروه: دسترسی به داده Data Access دسترسی به داده Data Access
وبسایت: لینک لینک
امتیاز هوش مصنوعی:82 از 10089 از 100
برنده مقایسه:Entity Framework Core

مقایسه کامل و کاربردی ADO.NET و Entity Framework برای توسعه‌دهندگان دات‌نت

در این مقاله جامع به بررسی و مقایسه دو فناوری پرکاربرد دسترسی به داده در اکوسیستم دات‌نت می‌پردازیم: ADO.NET و Entity Framework (با فرض محبوبیت Entity Framework Core به‌عنوان نسخه مرجع). هدف ارائه دیدی روشن در زمینه عملکرد، مدل برنامه‌نویسی، نگهداری، امنیت و انتخاب مناسب برای سناریوهای واقعی است. کلمات کلیدی اصلی مورد توجه شامل ADO.NET، Entity Framework، EF Core، ORM، و دسترسی به داده است تا اصول سئو در متن رعایت شود.

مقدمه و تاریخچه مختصر

ADO.NET از ابتدای پلتفرم دات‌نت به‌عنوان کتابخانه سطح پایین و رسمی برای دسترسی به پایگاه‌داده ارائه شد و به توسعه‌دهنده کنترل دقیق روی اتصال، دستورات SQL و مدیریت نتایج را می‌دهد. Entity Framework به‌عنوان یک لایه انتزاعی ORM معرفی شد تا نگاشت شیء-رابطه‌ای (ORM) را فراهم کند و تولید کد و کار با داده‌ها را براساس موجودیت‌ها ساده‌تر نماید. نسخه‌ مدرن و متقاطع EF Core به‌عنوان نسخه محبوب و فعال توسعه، ویژگی‌های جدیدی برای عملکرد و سازگاری با پایگاه‌داده‌های مختلف ارائه کرده است.

معماری و مدل برنامه‌نویسی

ADO.NET بر پایه اتصال مستقیم به پایگاه‌داده، اجرای دستورات SQL یا Stored Procedure و کار با DataReader، DataAdapter و DataSet طراحی شده است. این مدل سطح پایین کنترل دقیق بر زمان باز و بسته‌سازی اتصال، پارامترها و تراکنش‌ها را فراهم می‌آورد. از سوی دیگر، Entity Framework یک لایه انتزاعی است که مدل‌های موجودیت را به جداول پایگاه‌داده نگاشت می‌کند، پشتیبانی از LINQ را فراهم می‌نماید و عملیات CRUD را با فراخوانی متدها و نگاشت‌های کانفیگوریبل انجام می‌دهد. EF Core امکان مهاجرت (migrations)، ردیابی تغییرات (change tracking) و lazy/eager loading را به صورت استاندارد ارائه می‌کند.

عملکرد و مقیاس‌پذیری

Ado.NET در بسیاری از شرایط از نظر عملکرد خام سریع‌تر است زیرا اجرای SQL مستقیم و پردازش DataReader هزینه انتزاع کمتری دارد. در سناریوهای با بار بالا و نیاز به حداکثر بهینه‌سازی، ADO.NET انتخاب مناسبی برای کاهش سربار و کنترل دقیق بر کوئری‌ها است. Entity Framework Core در نسخه‌های اخیر بهبودهای چشمگیری در عملکرد داشته است و با استفاده از Query Compilation، batching و بهینه‌سازی‌های داخلی می‌تواند برای بسیاری از اپلیکیشن‌های تجاری کارایی مناسبی ارائه دهد. برای گزارش‌های سنگین یا عملیات bulk، گاهی نیاز به ترکیب EF Core با روش‌های سطح پایین یا استفاده از کتابخانه‌های مکمل مانند Dapper یا BulkExtensions وجود دارد.

توسعه‌پذیری، سرعت توسعه و تجربه توسعه‌دهنده

Entity Framework مزیت بزرگی در سرعت توسعه و نگهداری کد فراهم می‌کند. نگاشت مدل‌های دامین به جداول، استفاده از LINQ و مهاجرت خودکار ساختار دیتابیس باعث می‌شود توسعه‌دهندگان سریع‌تر تغییرات را اعمال و تست کنند. ADO.NET برای تیم‌هایی مناسب است که نیاز به کنترل کامل روی SQL، ساختار نتایج و بهینه‌سازی دقیق دارند، امّا زمان توسعه و نگهداری کد بیشتر خواهد بود. در پروژه‌های بزرگ با تیم‌های متعدد، EF Core با قراردادها و الگوهای مشخص می‌تواند خوانایی و هماهنگی را افزایش دهد.

انعطاف‌پذیری و کنترل بر کوئری‌ها

کنترل بر کوئری و امکان نوشتن SQL سفارشی یکی از نقاط قوت ADO.NET است. در صورتی که نیاز به استفاده از قابلیت‌های پیشرفته‌ی پایگاه‌داده، کوئری‌های پیچیده یا بهینه‌سازی خاص وجود داشته باشد، ADO.NET امکان دقیق انجام این کار را فراهم می‌کند. EF Core نیز امکان اجرای SQL خام و Stored Procedure را می‌دهد، ولی در مواردی که نیاز به کنترل بسیار جزئی بر نحوه اجرا و پلان کوئری باشد، روش‌های سطح پایین‌تر مناسب‌تر هستند. ترکیب EF Core برای مدل‌سازی و ADO.NET یا Dapper برای کوئری‌های حساس یک الگوی معمول در پروژه‌های عملی است.

امنیت، управления تراکنش و مدیریت منابع

هر دو فناوری امکان مدیریت تراکنش را فراهم می‌کنند، ولی ADO.NET کنترل مستقیم‌تری روی lifetime اتصال و تراکنش ارائه می‌دهد که در سناریوهای حساس به منابع مفید است. Entity Framework Core مدیریت خودکار تراکنش و اتصال را تسهیل می‌کند و با الگوهای Unit of Work و Repository می‌توان حفاظتی مناسب در برابر خطاها و نشت اتصال داشت. پیاده‌سازی پارامترایزاسیون کوئری‌ها در هر دو روش ضرورت دارد تا حملات SQL Injection جلوگیری شود. EF Core به صورت پیش‌فرض از پارامترایزاسیون در LINQ پشتیبانی می‌کند که سطحی از ایمنی را فراهم می‌آورد.

مقیاس زمانی، نگهداری و مهاجرت نسخه‌ها

EF Core با ابزار مهاجرت (Migrations) فرآیند تغییر ساختار دیتابیس را تسهیل می‌نماید و تاریخچه تغییرات قابل پیگیری می‌شود که برای نگهداری طولانی‌مدت مفید است. ADO.NET ساختار دیتابیس را مدیریت نمی‌کند و نیاز به اسکریپت‌های دستی یا ابزارهای مدیریت دیتابیس دارد. در پروژه‌هایی که تغییر مکرر اسکیمای دیتابیس پیش‌بینی می‌شود، EF Core می‌تواند روند توسعه را سازمان‌یافته‌تر سازد.

یادگیری، مستندات و جامعه کاربری

ADO.NET به دلیل سادگی مفاهیم پایه‌ای و نزدیکی به SQL راحت‌تر برای درک اصول اولیه دسترسی به داده است. Entity Framework Core با داشتن مستندات گسترده، آموزش‌ها و جامعه بزرگ‌تر در سال‌های اخیر به یکی از انتخاب‌های پیش‌فرض توسعه‌دهندگان دات‌نت تبدیل شده است. در نتایج عملی، دسترسی به پکیج‌ها، پلاگین‌ها و راه‌حل‌های از پیش ساخته برای EF Core بیشتر است و این مسئله در انتخاب فناوری تاثیر دارد.

موارد استفاده پیشنهادی بر اساس سناریو

- انتخاب ADO.NET زمانی مناسب است که نیاز به حداکثر عملکرد، کنترل دقیق روی کوئری و کار با عملیات bulk یا گزارش‌های سنگین وجود داشته باشد. این انتخاب برای سرویس‌های زمان‌بندی شده، پردازش دسته‌ای داده بزرگ و جایی که هر میلی‌ثانیه اهمیت دارد توصیه می‌شود. - انتخاب Entity Framework Core برای توسعه سریع، نگهداری آسان‌تر، پروژه‌های مبتنی بر DDD و اپلیکیشن‌هایی که سرعت توسعه و خوانایی کد اهمیت بیشتری دارد مناسب است. EF Core برای بیشتر اپلیکیشن‌های وب، سرویس‌های میکروسرویس و سیستم‌های تجاری متوسط تا بزرگ گزینه قابل اعتمادی است. - ترکیب هر دو روش در پروژه‌های واقعی یک رویکرد عملی و متداول است تا بین بهره‌وری توسعه و عملکرد تولید تعادل برقرار شود.

نکات بهینه‌سازی و بهترین الگوها

برای ADO.NET رعایت موارد زیر توصیه می‌شود: استفاده از پارامترایزاسیون، بستن صحیح اتصال در بلوک‌های try/finally یا using، استفاده از Prepared Statements و Connection Pooling. برای EF Core نکات مهم شامل: توجه به Tracking vs No-Tracking، استفاده از projection برای بارگذاری فقط ستون‌های مورد نیاز، استفاده از eager loading به‌گونه‌ای معقول، و بررسی SQL تولیدشده توسط EF برای جلوگیری از N+1 Query هستند. در هر دو حالت پایش عملکرد (profiling) و استفاده از ابزارهای مانیتورینگ برای شناسایی گلوگاه‌ها ضروری است.

هزینه‌های نگهداری و مهاجرت

هزینه‌های نگهداری نرم‌افزار با استفاده از EF Core معمولاً کمتر است زیرا مدل‌ها واضح‌تر و مهاجرت‌ها قابل اتوماسیون هستند. در مقابل، کدهای نوشته‌شده با ADO.NET ممکن است نیاز به اسکریپت‌ها و مستندات بیشتری برای نگهداری داشته باشند. مهاجرت از ADO.NET به EF Core یا بالعکس بسته به پیچیدگی لایه داده و تعداد کوئری‌های سفارشی متفاوت خواهد بود و برنامه‌ریزی و refactor قابل توجهی می‌طلبد.

نتیجه‌گیری و راهنمای انتخاب

انتخاب میان ADO.NET و Entity Framework Core بستگی مستقیم به اولویت‌های پروژه دارد. برای بیشینه کردن عملکرد و کنترل، ADO.NET بهترین گزینه است. برای افزایش سرعت توسعه، نگهداری آسان و تسهیل کار با مدل‌های دامین، Entity Framework Core توصیه می‌شود. در بسیاری از پروژه‌های موفق از ترکیب این دو بهره می‌گیرند تا از مزایای هرکدام استفاده شود. تصمیم نهایی باید بر پایه نیازهای عملکردی، تجربه تیم، حجم داده‌ها و الزام‌های نگهداری اتخاذ شود.

این مقاله با رعایت اصول سئو، شامل کلیدواژه‌های مرتبط در ابتدای متن و در بخش‌های مختلف، و ساختار منطقی با عناوین مشخص آماده شد تا توسعه‌دهندگان و معماران نرم‌افزار قادر به انتخاب مناسب‌ترین فناوری دسترسی به داده در اکوسیستم دات‌نت باشند.

مقایسه مشخصات فنی:

تفاوت ADO.NET و Entity Framework Core
ویژگیفناوری ADO.NETفریم‌ورک Entity Framework (EF Core)
نوع و سطح انتزاعلایه دسترسی پایین‑سطح به داده: اتصال مستقیم به پایگاه داده، اجرای دستورات SQL، خواندن نتایجلایه انتزاعی سطح بالا (ORM): نگاشت اشیاء دات‌نت به جداول پایگاه داده و تولید/ترجمه کوئری‌ها
مدل برنامه‌نویسیکنترل دستی: SqlConnection, SqlCommand, SqlDataReader, DataAdapter, DataSetمدل شیء-محور: DbContext، DbSet، موجودیت‌ها و navigation properties
پشتیبانی از LINQندارد (باید کوئری SQL بسازید یا از ابزارهای دیگری برای ترجمه استفاده کنید)پشتیبانی کامل از LINQ to Entities (ترجمه LINQ به SQL توسط پیکره‌بندی EF Core)
ایجاد و اجرای SQLبرنامه‌نویس مسئول ایجاد SQL یا استفاده از Stored Procedure؛ امکان اجرای مستقیم دستوراتEF Core کوئری‌ها را تولید می‌کند اما امکان اجرای SQL خام (FromSql, ExecuteSqlRaw) نیز وجود دارد
قابلیت نگاشت (Mapping)بدون نگاشت خودکار؛ نگاشت دستی نتایج به اشیاء نیازمند کدنویسی صریح استنگاشت خودکار بین کلاس‌ها و جداول؛ پیکربندی Fluent API و Data Annotations برای سفارشی‌سازی
مدل توسعه (Code‑First / Database‑First / Model‑First)مناسب برای Database‑First و اجرای مستقیم SQL؛ خودِ ADO.NET مفهومی مانند Code‑First نداردپشتیبانی از Code‑First، Database‑First (scaffolding) و طراحی مدل از روی پایگاه داده؛ مهاجرت‌ها (Migrations)
مهاجرت (Schema Migrations)ندارد؛ باید اسکریپت‌ها و تغییرات را دستی مدیریت کردمهاجرت خودکار/قابل کنترل (EF Core Migrations) برای ایجاد/به‌روزرسانی اسکیمای دیتابیس
ردیابی تغییرات (Change Tracking)ندارد به‌صورت خودکار؛ توسعه‌دهنده مسئول نگهداری وضعیت و نوشتن UPDATE/INSERT/DELETE استدارای Change Tracker داخلی؛ تشخیص خودکار تغییرات موجودیت و ایجاد دستورالعمل‌های لازم برای ذخیره
لودینگ ناگهانی/تنبل (Eager/Lazy/Explicit Loading)کنترل کامل دستی؛ باید JOIN یا چند Query بنویسیدپشتیبانی از Eager (Include)، Lazy (با پروکسی یا بارگذاری مجزا) و Explicit Loading
پرفورمنسعملکرد بالا در عملیات ساده وِری‌نزدیک به DB چون کمترین سربار را دارد؛ مناسب برای کوئری‌های خیلی بهینه‌شدهکمی سربار به خاطر نگاشت و materialization؛ برای موارد پیچیده/حجم بالا ممکن است نیاز به بهینه‌سازی و نگاهی به SQL تولیدی باشد؛ EF Core بهبودهای زیادی در عملکرد نسبت به EF6 دارد
کنترل روی SQLکنترل کامل و دقیق روی SQL تولیدی و اجراشدهکنترل محدودتر؛ امکان اجرای SQL خام و نوشتن کوئری‌های بهینه به‌صورت دستی وجود دارد اما اکثر کوئری‌ها توسط EF تولید می‌شوند
حفظ وضعیت اتصال (Connected vs Disconnected)هر دو مدل قابل پیاده‌سازی؛ DataReader حالت متصل، DataSet حالت جداشده (disconnected)معمولاً مدل حالت‌دار (DbContext نگهدارنده وضعیت) اما می‌توان مدل جداشده را با Detach/Attach پیاده کرد
پشتیبانی از Stored Proceduresپشتیبانی کامل از اجرای SP و پارامترهاپشتیبانی از فراخوانی SP (FromSql/ExecuteSqlRaw). نگاشت مستقیم CRUD به SPها محدودتر و نیازمند پیکربندی است
Batching و تراکنش‌های دسته‌ایتوسط توسعه‌دهنده مدیریت می‌شود؛ اجرای چند دستور در یک تراکنش با DbTransactionEF Core از batching برای ارسال چند دستور در یک round‑trip پشتیبانی می‌کند؛ تراکنش‌ها توسط Database.BeginTransaction یا System.Transactions مدیریت می‌شوند
پشتیبانی از تراکنش‌هاپشتیبانی کامل با DbTransaction و System.Transactions (TransactionScope)پشتیبانی از تراکنش‌ها از طریق Database.BeginTransaction و در بسیاری موارد پشتیبانی از TransactionScope (بسته به پلتفرم و نسخه)
اشکال‌زدایی و بررسی کوئریقابل ردیابی کامل: SQL نوشته‌شده دقیقاً مشخص استکوئری تولیدی می‌تواند پیچیده باشد؛ ابزارهای لاگ و interception برای مشاهده SQL و زمان‌بندی وجود دارد
پشتیبانی async/awaitاکثر providerها متدهای async (مثل ExecuteReaderAsync) دارندمتدهای async گسترده (ToListAsync, SaveChangesAsync و ...) در EF Core وجود دارد
پشتیبانی از Providerها و پایگاه‌های دادهبستگی به ADO.NET Provider دارد؛ تقریباً برای هر دیتابیس رابطه‌ای provider وجود دارد (SQL Server, Oracle, MySQL, PostgreSQL, SQLite و...)EF Core نیز از providerهای متعدد پشتیبانی می‌کند (SQL Server, PostgreSQL (Npgsql), MySQL, SQLite, Oracle و...) اما به ازای هر provider لایه‌ای بین EF و ADO.NET وجود دارد
پشتیبانی از رابطه‌ها (1‑1, 1‑N, N‑N)رابطه‌ها دستی مدیریت می‌شوند (JOINها و کوئری‌ها و نگاشت دستی)پشتیبانی از تمام انواع روابط با نگاشت navigation properties و پیکربندی FK/Join tables؛ EF Core از many‑to‑many بدون entity‌میانی از نسخه‌های جدید پشتیبانی می‌کند
Inheritance Mappingباید دستی مدل‌سازی و نگاشت کنیدپشتیبانی از روش‌های TPH/TPT/TPC (بسته به نسخه و پیاده‌سازی)؛ EF Core از TPH به صورت پیش‌فرض پشتیبانی قوی دارد و TPT از نسخه‌های جدیدتر اضافه شده
مدیریت همزمانی (Concurrency)کنترل همزمانی دستی (lockها یا ستون‌های Timestamp/RowVersion و بررسی تغییرات)پشتیبانی از کنترل همزمانی خوشبینانه (optimistic concurrency) با استفاده از [ConcurrencyCheck] یا RowVersion؛ امکان پیکربندی وجود دارد
حالت اتصال داده (DataReader / DataSet)DataReader (forward‑only, کم‌مصرف حافظه) و DataSet/DataTable (disconnected, in‑memory) فراهم استموجودیت‌ها به‌صورت شیء materialize می‌شوند؛ برای جریان‌دهی نتایج از IAsyncEnumerable یا AsAsyncEnumerable در EF Core می‌توان استفاده کرد
استفاده در برنامه‌های لایه‌بندی‌شده (Clean Architecture)مناسب برای لایه داده‌ای کم‌انتزاع که سرویس‌ها را با SQL مستقیم تغذیه می‌کندمناسب برای لایه داده‌ای با انتزاع بالا، تسهیل تست و نگاشت دامنه — اما نیاز به نگهداری مدل و پیکربندی دارد
قابلیت تست واحد (Unit Testing)آسان برای جدا کردن و Mock کردن چون تعاملات با DB از طریق interfaceها یا wrapperهای ساده قابل انجام استDbContext را می‌توان Mock یا از InMemory/SQLite برای تست استفاده کرد؛ اما برخی تفاوت‌های رفتار بین provider واقعی و InMemory وجود دارد
سرریزهای حافظه و مدیریت منابعکنترل کامل روی disposal و استفاده از using برای SqlConnection/Reader (در صورت اشتباه ممکن است نشت حافظه/اتصالات رخ دهد)DbContext IDisposable است و باید کوتاه‌عمر نگه داشته شود؛ نگهداری طولانی مدت ممکن است افزایش مصرف حافظه به خاطر Change Tracker ایجاد کند
امنیت و جلوگیری از SQL Injectionبا استفاده از پارامترها و Prepared Statements قابل حصول است (در صورت استفاده از رشته‌سازی خام ناامن خواهد بود)EF Core به‌طور پیش‌فرض پارامترایزاسیون را انجام می‌دهد؛ اجرای SQL خام نیازمند پارامترایزاسیون دستی است
سرعت توسعه و نگهداریسرعت توسعه کمتر برای مدل‌های پیچیده به‌خاطر نوشتن دستی SQL و نگاشت‌ها؛ ولی کنترل کامل داردتسریع توسعه به‌واسطه نگاشت خودکار، LINQ و مهاجرت‌ها؛ اما پیچیدگی قواعد و رفتارهای تولید SQL نیاز به یادگیری دارد
قابلیت سفارشی‌سازی کوئریکاملاً قابل سفارشی‌سازی (نوشتن هر SQL دلخواه)قابل‌سفارشی‌سازی ولی در محدوده ترجمه LINQ؛ برای حداکثر کنترل باید از SQL خام استفاده کنید
ابزارها و designerابزارهای ADO.NET در VS برای DataSet و اتصال وجود دارد؛ معمولاً ابزار کمتر برای نگاشت خودکارابزارهای Scaffold و Migrations در CLI و Visual Studio، Designer برای EF6؛ EF Core بیشتر CLI/Scaffold است
پشتیبانی از NoSQLمستقیماً نه؛ ولی providerهای خاصی برای برخی NoSQLها ساخته می‌شوندEF Core عمدتاً برای دیتابیس‌های رابطه‌ای طراحی شده؛ برخی providerهای غیررابطه‌ای محدود وجود دارد اما رایج نیست
تولید اشیاء و materializationمستقیماً توسط برنامه‌نویس انجام می‌شود؛ می‌توانید کم‌هزینه‌تر materialize کنید (مثلاً فقط فیلدهای مورد نیاز)EF Core اشیاء را materialize می‌کند و معمولاً شامل سربار ساخت اشیاء و tracking است؛ می‌توان از Selectهای پروژه‌کننده برای بهینه‌سازی استفاده کرد
حجم و پیچیدگی کتابخانهسبک و متمرکز بر وظایف کمینه؛ وابستگی‌ها کمبزرگتر و کامل‌تر، وابستگی‌های بیشتر و لایه‌های انتزاعی متعدد
موارد استفاده معمولکارهایی که نیاز به کنترل کامل بر SQL، عملکرد حداکثری و مصرف کم حافظه دارند؛ اجرای گزارش‌های پیچیده و عملیات دسته‌ای بهینهتوسعه سریع برنامه‌های CRUD، حفظ مدل دامنه، برنامه‌هایی که نگاشت اشیاء و قابلیت‌های مهاجرت موردنیاز است
مستندات و جامعه کاربرانبسیار گسترده و قدیمی؛ مثال‌ها و الگوهای فراوانEF Core فعال و رو به رشد؛ مستندات رسمی و جامعه فعال، ابزارها و آموزش‌های زیاد
سناریوهای ترکیبیقابل ترکیب با ORMها؛ معمول است بخشی از دسترسی‌ها با ADO.NET و بخشی با ORM انجام شودمی‌توان در جاهایی که نیاز به SQL خیلی بهینه است از ADO.NET یا ExecuteSqlRaw استفاده کرد
قابلیت توسعه و extensibilityقابل توسعه بودن به‌صورت کامل (نوشتن wrapper، extension) چون سطح پایین استافزونه‌پذیری از طریق interception, custom conventions, value converters و providerها؛ اما پیچیده‌تر
جمع‌بندی فنی (مختصر)ابزار پایه‌ای و کم‌انتزاع برای دسترسی مستقیم و بهینه به دیتابیس؛ مناسب وقتی کنترل و کارایی کلیدی استORM مدرن برای سرعت توسعه و نگهداری مدل شیءگرا با امکاناتی مثل LINQ، مهاجرت و change tracking؛ EF Core تعادل میان کارایی و راحتی توسعه را مدنظر دارد

محصولات مشابه:

  • Entity Framework

  • Dapper

  • NHibernate

  • LINQ to SQL

تاریخ مقایسه:

درباره برند microsoft

مایکروسافت، شرکت پیشرو در فناوری با محصولات ویندوز، آفیس، آژور و ایکس‌باکس، خدمات ابری، هوش مصنوعی و امنیت سایبری را برای کاربران و سازمان‌ها ارائه می‌دهد.

شما می توانید در صفحه مقایسه محصولات از طریق هوش مصنوعی و به صورت رایگان محصولات مورد نظر خود را مقایسه نمایید

شروع مقایسه با AI