مقایسه جامع مادربردهای ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi و MSI MPG Z790 Carbon WiFi
معرفی کلی و نقاط کلیدی
در این مقایسه به بررسی دو مادربرد پرطرفدار مبتنی بر چیپ‌ست Intel Z790 می‌پردازیم: ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi و MSI MPG Z790 Carbon WiFi. هر دو مدل برای پردازنده‌های نسل دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم اینتل طراحی شده‌اند و از تکنولوژی‌هایی مثل DDR5 و PCIe 5.0 (بسته به نسخه و پشتیبانی تولیدکننده) بهره می‌برند. این مقاله جنبه‌های طراحی، توان تغذیه (VRM)، ذخیره‌سازی، شبکه، صوت، امکانات نرم‌افزاری، عملکرد در اورکلاک و ارزش خرید را با رعایت اصول سئو و ارائه اطلاعات کاربردی مقایسه می‌کند.
طراحی و کیفیت ساخت
هر دو مادربرد فرم‌فکتور ATX دارند و از نظر کیفیت ساخت در سطح بالا قرار می‌گیرند. ASUS ROG Strix Z790-E معمولاً طراحی سنگین‌تر با پوسته‌های فلزی بیشتر و شیلدهای گسترده M.2 و I/O دارد که ظاهری لوکس و حرفه‌ای به کیس می‌بخشد. MSI MPG Z790 Carbon WiFi طراحی مدرن و مینیمال با تاکید بر الگوهای کربنی و پوشش‌های مشکی-نقره‌ای دارد. در مجموع اگر به ظاهر و جزئیات حفاظتی بیشتر اهمیت داده شود، ROG برتری ظاهری دارد؛ اما Carbon هم کیفیت ساخت مناسبی برای گیمرها و سازندگان سیستم ارائه می‌دهد.
توان مدار تغذیه (VRM) و خنک‌کنندگی
هر دو مادربرد برای پشتیبانی از پردازنده‌های رده‌بالا طراحی شده‌اند و مدار تغذیه قوی با هیتسینکهای بزرگ دارند که برای اورکلاک سبک تا متوسط مناسب است. ASUS ROG Strix Z790-E به دلیل طراحی VRM و هیتسینکهای حجیم‌تر، معمولاً پایداری بهتری در بارهای سنگین و اورکلاک‌های بلندمدت ارائه می‌دهد. MSI MPG Z790 Carbon WiFi نیز مدار برق قابل قبولی دارد و در اغلب موارد تجربه‌ای پایدار فراهم می‌آورد، اما در سناریوهای اورکلاک حداکثری ممکن است ROG برتری نشان دهد. سیستم‌های خنک‌کننده M.2 و جریان هوای کلی در هر دو مدل شرایط حرارتی را بهبود می‌بخشند.
حافظه و پشتیبانی از DDR5
هر دو مادربرد از ماژول‌های DDR5 پشتیبانی می‌کنند (بسته به نسخه و SKU ممکن است ورژن DDR4 نیز موجود باشد؛ در این مقاله نسخه DDR5 مرجع قرار گرفته است). پشتیبانی از ظرفیت‌های بالا (معمولاً تا 128 گیگابایت) و فرکانس‌های اورکلاک بالا در هر دو مدل دیده می‌شود. ASUS معمولاً گزینه‌های تنظیمات حافظه و پروفایل‌های XMP/EXPO گسترده‌تری در BIOS ارائه می‌دهد که در بهینه‌سازی فرکانس‌ها کمک‌کننده است، در حالی که MSI نیز با قابلیت‌های مشابه و رابط کاربری ساده در BIOS عملکرد قابل قبولی دارد.
اسلات‌ها، ذخیره‌سازی و توسعه‌پذیری
Z790 به طور کلی از PCIe 5.0 برای اسلات گرافیک و یکی از اسلات‌های M.2 پشتیبانی می‌کند؛ هر دو مادربرد دارای چندین اسلات M.2 با شیلد حرارتی و پورت‌های SATA متعدد هستند که برای سیستم‌های گیمر و تولید محتوا مناسب است. ASUS ROG Strix Z790-E ممکن است اسلات‌ها و مسیرهای بیشتری برای اتصالات آینده فراهم کند و گزینه‌های گسترده‌تری برای پیکربندی RAID و NVMe داشته باشد. MSI MPG Z790 Carbon WiFi نیز ترکیب مناسبی از اسلات‌ها را ارائه می‌دهد اما در نسخه‌های بالاتر ASUS معمولاً امکانات بیشتری برای توسعه‌پذیری معرفی می‌کند.
شبکه و ارتباطات بی‌سیم
هر دو مادربرد به مودم‌های بی‌سیم پیشرفته و پورت‌های شبکه پرسرعت مجهز شده‌اند. معمولاً هر دو از Wi-Fi 6E یا Wi-Fi 6 و شبکه LAN 2.5 گیگابیت برخوردارند که برای بازی‌های آنلاین و انتقال فایل‌های بزرگ مناسب است. تفاوت‌های جزئی در چیپ وایرلس و کنترلر LAN ممکن است در تاخیر یا مدیریت درایورها موثر باشد، اما در عمل هر دو مدل سطح اتصال قوی و قابل اعتمادی ارائه می‌دهند.
صوت و امکانات چندرسانه‌ای
در زمینه صوت، ASUS معمولاً با بهره‌گیری از راهکارهای صوتی ROG (شامل شیلد صوتی، خازن‌های صوتی با کیفیت و تقویت‌کننده‌های هدفون) تجربه صوتی برتری ارائه می‌دهد که برای گیمرها و تولیدکنندگان محتوا مهم است. MSI نیز با پردازنده‌های صوتی Realtek و قطعات صوتی مناسب کیفیت خوبی دارد، اما اغلب ROG به خاطر جزئیات بیشتر در بخش صوتی کمی بالاتر ارزیابی می‌شود.
نرم‌افزار، BIOS و امکانات اورکلاک
ASUS UEFI BIOS با امکانات گسترده، حالت‌های AI Overclocking و ابزارهای مانیتورینگ پیشرفته شناخته می‌شود و Aura Sync برای هماهنگی RGB امکانات گسترده‌ای فراهم می‌آورد. MSI نیز با Click BIOS، Dragon Center (یا MSI Center) و Mystic Light تجربه کاربری ساده و کارآمدی ارائه می‌دهد. در مجموع اگر کاربر به تنظیمات عمیق BIOS و گزینه‌های پیشرفته اورکلاک علاقمند باشد، ASUS ممکن است گزینه دلپذیرتری باشد؛ اگر رابط کاربری ساده‌تر و امکانات متعادل‌تر مد نظر است، MSI انتخاب خوبی است.
عملکرد در بازی و تولید محتوا
از نظر عملکرد خام در بازی و برنامه‌های تولید محتوا تفاوت بسیار بزرگی بین این دو مدل مشاهده نمی‌شود؛ هر دو از توان لازم برای پردازنده‌های رده‌بالا پشتیبانی کرده و با کارت‌های گرافیک قوی سازگاری دارند. اختلاف‌ها بیشتر در پایداری در بارهای سنگین، مدیریت حرارت و امکانات اورکلاک بروز می‌کند که در اغلب تست‌ها ASUS ROG Strix Z790-E اندکی برتری در پایداری اورکلاک و مدیریت حرارتی نشان می‌دهد.
قیمت، ارزش خرید و هدف خریدار
MSI MPG Z790 Carbon WiFi معمولاً قیمت رقابتی‌تری دارد و گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که به دنبال تعادل بین امکانات و هزینه هستند. ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi در رده قیمتی بالاتری قرار دارد ولی امکانات بیشتر، خنک‌کنندگی بهتر و ابزارهای BIOS پیشرفته‌تری ارائه می‌دهد که برای گیمرها و اورکلاکرهای حرفه‌ای ارزشمند است. بنابراین انتخاب وابسته به بودجه و نیازهای کاربر خواهد بود: در صورت بودجه محدودتر و نیاز به کارایی خوب، MSI؛ در صورت تمایل به امکانات بیشتر و پایداری بالاتر، ASUS پیشنهاد می‌شود.
مزایا و معایب (خلاصه)
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi: مزایا — کیفیت ساخت و هیتسینکهای قوی، امکانات پیشرفته BIOS و اورکلاک، سیستم صوتی بهتر؛ معایب — قیمت بالاتر نسبت به رقبا. MSI MPG Z790 Carbon WiFi: مزایا — قیمت مناسب‌تر، طراحی مدرن، عملکرد قابل‌قبول در اکثر سناریوها؛ معایب — امکانات اورکلاک و خنک‌کنندگی ممکن است اندکی کمتر از رقیب باشد.
نتیجه‌گیری و توصیه نهایی
هر دو مادربرد ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi و MSI MPG Z790 Carbon WiFi گزینه‌های بسیار خوبی در اکوسیستم Z790 هستند. برای کاربران حرفه‌ای، اورکلاکرها و کسانی که به دنبال بالاترین پایداری، امکانات BIOS پیشرفته و تجربه صوتی بهتر هستند، ASUS ROG Strix Z790-E انتخاب برتر است. برای گیمرها و کاربران معمولی که به دنبال عملکرد مناسب با قیمت معقول‌تر و طراحی چشم‌نواز هستند، MSI MPG Z790 Carbon WiFi ارزش خرید بالایی ارائه می‌کند. در نهایت انتخاب نهایی باید بر اساس بودجه، نیاز به اورکلاک و اولویت‌های شخصی در طراحی و امکانات انجام شود.
منابع و یادداشت تکمیلی
این مقایسه بر اساس مشخصات عمومی چیپ‌ست Z790، ویژگی‌های معمول مدل‌های ROG Strix و MPG Carbon و بررسی‌های مرجع صورت گرفته است. برای جزئیات دقیق‌تر و مقایسه مدل‌های خاص (نسخه DDR5 یا DDR4، SKUهای خاص) مراجعه به صفحه رسمی سازنده (ASUS و MSI) و بررسی مشخصات دقیق محصول پیشنهاد می‌شود.